İKLİM İÇİN EYLEME GEÇMEK / AYFER GÜRDAL ÜNAL / DÜNYA KİTAP (KASIM 2022)

İklim konusu düşünen her bireyi endişelendiren, yapılması gerekenler konusunda hızla örgütlenmeyi gerektiren bir durum. Durum sözcüğünü mü felaket sözcüğünü mü kulansam diye bir an düşündüm doğrusu ama çocuk edebiyatçılarına umutsuzluk yaraşmaz onun için durum sözcüğünü seçtim.

Bu ay tanıtacağım kitaplar iki usta edebiyatçıdan. Her ikisi de konuya kafa yormuşlar, değişik yaklaşımlarla iklim değişikliğinin sonuçları ve bu konuda yapılabilecekler hakkında düşünmüşler.

(…)

İkinci eser Mavisel Yener’in yazıp Öykü Akarca’nın sevimli resimleri ile canlanan Redhouse Kidz’den çıkan İklim’i Ne Değiştirdi Böyle? isimli eser. Üslup olarak daha esprili bir tarzda tasarlanmış bu eserin kahramanları Asaf ile ablası.  Anlatı ablanın bakış açısından tasarlanmış ve ilk cümleden ablanın mucit olma öyküsünü okuyacağımızı anlıyoruz. Ablanın başı Asaf ile çok dertte çünkü Asaf iklim değişikliğine çok kafayı takmış, çok endişeleniyor ve ablasının bu yaklaşan felaketi hiç umursamadığını düşünüyor. Lambaları, muslukları, televizyonu, bilgisayarı, hepsini kapatmayı unutan ablaya kızıyor.  Kedisi Ponçik mevsimsiz tüy döküyor. Bunun iklim değişikliğinden olduğunu düşünüyor.

Abla ise Asaf’ı mantıksız buluyor ve odanın ışığı ile kedinin tüy dökmesi ile iklimin ne ilgisi var düşüncesinde ısrarlı. Asaf ise “Her şeyin her şeyle ilgisi vardır” diyor. Bu noktada 2 yazar birleşiyor. Prof. Türker Kılıç’ın o paradigma yıkan, düşünceyi genişleten eseri “Yeni Bilim: Bağlantısallık – Yeni Kültür: Yaşamdaşlık: “Beyin Nedir?”den, “Yaşam Nedir?”e Bir Bilim Serüveni” aklıma geliyor, acaba iki yazar da okumuş mudur bu eseri diye düşünüyorum. Okumamış olanlarınıza mutlaka okuyun diye gönül rahatlığı ile öneriyorum.

Eser eğlenceli üslubu ile Asaf’ın gözünden AŞIRI-AŞIRI-AŞIRI olan ablanın tüketim alışkanlıklarına odaklanır. Elektriği, suyu, diş macununu aşırı harcayan ablayı, Asaf, iklim canavarı ilan etmiştir.

Evin huzuru bozulmak üzeredir ki baba eve döner ve huzuru geri getirmeye yönelik yapıcı bir yaklaşım geliştirir. Anne eve dönene kadar dede dâhil herkes düşünecek ve küresel iklim değişikliği konusunda kendi adına ne yapabileceğini bulacaktır. Anne de eve gelince hakem olup, en beğendiği fikri seçecektir.

Abla, fikir düşünürken Babanın söyledikleri hep kulağındadır, “ Sorunlara kimin neden olduğunu değil, onları nasıl çözmemiz gerektiğini konuşalım.”

Gerçekten herkes meseleyi çözebilmek için düşünmüş ve şahane fikirler geliştirmiştir. Bunları yazıp, okumanın keyfini kaçırmayacağım ama tek bir ipucu vereceğim ablanın tasarladığı akıllı bir robot. Adı ÇASUR (Çok Akıllı Sesli Uyarıcılı Robot) ama kazanan babanın projesi. Burada vereceğim ipucu ise her iki yazar da işe başlamak için plastik kullanımını acil sınırlandırıp ortadan kaldırmayı hedeflemiş. İşte bunu büyüleyici buluyorum, iki yaratıcı insan bambaşka yollar ve üsluplardan geçerek benzer sonuçlara ulaşıyor.  Her şeyin her şeyle ilgisi var, bağlantısallık ve yaşamdaşlık fikirlerinin teyidi gibi bu durum. İklim’i Ne Değiştirdi? eserini ikinci üçüncü sınıflara öneriyorum, hem eğlenecekler, hem düşünecekler ve belki kendi eylem planlarını da yapacaklar.

Kasım vedası Ali Püsküllüoğlu’nun Uyanık Uykuda şiirinin son mısraları ile olsun. Sevgiyle, kitapla kalın.

Ben bir leyleğim, uykuda uyanık / güz geldi artık
Göçüyorum yarı uyur, yarı uyanık.

Ayfer Gürdal Ünal

Ayferunal53@gmail.com