DÜNYA EFSANELERİNİN PEŞİNDE / DÜRİYE AYYILDIZ / KİTAP ODASI (9 ARALIK 2022)

Çocuk Yazınımızın usta kalemlerinden MAVİSEL YENER’in geçen yıl yayımlanan “Anadolu Efsanelerinin Peşinde” adlı yapıtını, geçtiğimiz ay, Doğan Çocuk’tan çıkan “DÜNYA EFSANELERİNİN PEŞİNDE” adlı kitabı izledi. Çocuklara durmak yok, bu kez efsanelerin peşinde dünyayı dolaşacaklar; yalnız çocuklar mı biz büyükler de…

Kitapta 35 efsane (söylence), 35 şiir tadında tekerleme var. Hepsi de birbirinden ilginç…Tekerlemeler başlangıçta söylenceyle ilgili ip uçları veriyor size. Afrika’dan; gökteki ayın Takamako’ya armağan ettiği davulu çalarak yola çıkıyor, dünyada nerelere nerelere uğrayıp kimlerin nelerin peşine takılıp Vietnam’da “yalan yarışması”nı izleyerek yolculuğunuzu bitiriyor, yarışma ödülü olan dondurulmuş pirinç pastasının tadını merak edip kalıyorsunuz… Bu arada dünya yolculuğunuzda Aborjinlerden Vikinglere, Macarlardan Hunlara, William Tell’den Robın Hood’a, İbni Sina’dan Zaloğlu Rüstem’e…bildiğiniz bilmediğiniz…karşınıza çıkan çıkana…Yapıtı resimleyen başarılı çizgileriyle Cem Kızıltuğ. Her bölümün sonunda bir de dünya haritası var.

Mavisel Yener; o sıcacık dil zenginliğiyle, anlatım biçemiyle, merakı hep diri tutuşuyla okuru hemen anlatılanın içine çekiyor. İlgi hiç dağılmıyor. Deyimler, ikilemeler, uyaklı söyleyişlerle yarattığı ezgisel, masalsı anlatımı efsanelerin duygu, anlam yüklü, renkli içerikleriyle bir güzel örtüşüyor.

Halk edebiyatı türlerinden efsanelerin halkın umutlarını, umutsuzluklarını, korkularını, meraklarını, özlemlerini, dünyaya bakışlarını öteki türlere göre daha etkili biçimde yansıttıkları bilinir. Onlar; birer imge, birer anlatım aracıdırlar aslında. Mavisel Yener’in kurgusu ve anlatımında da bu etkiyi görüyoruz. Bu söylencelerde yaşamın ta kendisi var. Her şeyiyle DOĞA, her şeyiyle İNSAN. Elbette doğaüstü yaratıklar; devler, ejderhalar, büyüyenler, küçülenler…

Yapıttaki efsanelerde ders gibi değil doğal akışta verilen iletiler çok önemli…Nedir bunlar derseniz;  dostluk-arkadaşlık, yardımlaşma-paylaşma, iyilik- kötülük, yoksula sahip çıkma, güçlünün önünde eğilmeme, sabır, bilim, çalışkanlık-tembellik, aklını kullanma, kararından vazgeçmeme diye sıralayabilirim…Başka bir yönüyle de bu kitap çocuklarda; efsane-masal okuma sevgisi yaratma, çevre bilinci geliştirme, düş kurma; farklı coğrafyaları, bu coğrafyaların insanlarını merak etme gibi etkiler yaratacaktır.

Mavisel Yener; halk yazınını, kültürünü önemsemiş, özümsemiş bir yazarımızdır. Efsane, masal…gibi türleri çağdaş bir dil ve bakış açısıyla günümüzde canlı tutması çocuklarımızda dil ve ekin (kültür) bilinci oluşmasında son derece önemlidir. “Dünya Efsanelerinin Peşinde” olanlar, peşine düşen çocuklar; hırsın, ezici güç olmanın, doğaya verilen zararın insanı, insanlığı yok ettiğini, paranın her şey olmadığını görüp dünyaya gülümseyerek bakmayı öğrenecekler; hoşgörünün, iyiliğin, paylaşımın, barışın güzelliğini duyumsayacaklar.

Yazımı Mavisel Yener’in bir Hint efsanesi olan Banyan Efsanesinden son tümcesiyle bitireyim, işte bu sözlerle okuma tadı alacak çocuklar…işte her şey böyle güzel olacak.

“DİLİNE SÖZ, GÖNLÜNE SEVGİ, AKLINA İYİLİĞİ YAZ, SONRASI KOLAY…”

Düriye Ayyıldız